Mới đây, một người bạn thân thiết của tôi bày tỏ mong muốn theo đuổi “vibe coding” – một khái niệm xuất hiện gần đây và đang dần trở thành xu hướng của thời đại số. Bạn ấy hỏi tôi: “Làm sao để bắt đầu vibe coding cho đúng cách?” Câu hỏi ấy khiến tôi phải dừng lại, suy ngẫm về hành trình mà tôi đã trải qua khi bước chân vào thế giới công nghệ hiện đại. Để không bị lạc lối, điều quan trọng là phải chuẩn bị cho mình nền tảng kiến thức vững chắc và những kỹ năng cần thiết trước khi thực sự bắt đầu.
1. Làm quen với Terminal
Trước hết, bạn cần làm quen với terminal – nơi bạn giao tiếp trực tiếp với máy tính qua dòng lệnh. Một số lệnh cơ bản cần biết:
cd
: di chuyển giữa các thư mụcls
: liệt kê các file/thư mụcmkdir
: tạo thư mục mớirm
: xoá file/thư mục
Thành thạo terminal giúp bạn thao tác nhanh, chính xác và làm việc hiệu quả hơn, đặc biệt trên hệ điều hành Linux hoặc khi cần setup môi trường lập trình qua script.
2. Hiểu và sử dụng Git & GitHub
Git là công cụ giúp theo dõi lịch sử thay đổi của mã nguồn, còn GitHub là nền tảng chia sẻ và cộng tác trên các dự án code. Một số thao tác cơ bản bạn nên làm quen:
git clone
git add
git commit
git push
git pull
Sử dụng thành thạo Git và GitHub giúp bạn dễ dàng quản lý code cá nhân cũng như làm việc nhóm.
3. Làm việc với Docker
Docker cho phép bạn đóng gói ứng dụng kèm môi trường chạy, giúp đảm bảo ứng dụng hoạt động nhất quán trên mọi máy. Rất hữu ích trong các dự án lớn, phức tạp hoặc nhiều thành phần (microservices).
Bạn nên biết sử dụng các lệnh như:
docker build
docker run
docker-compose
4. Tư duy giải quyết vấn đề
Học lập trình không phải chỉ để viết code, mà là để giải quyết vấn đề thực tế – cho người khác hoặc cho chính bản thân bạn. Công cụ chỉ là phương tiện, điều quan trọng là tư duy và cách bạn áp dụng công nghệ để tạo ra giá trị.
5. Học thế nào cho hiệu quả?
Ngày nay, việc học không còn khó như trước. Có vô vàn tài liệu, khoá học, cộng đồng sẵn sàng hỗ trợ bạn, AI hỗ trợ học. Bí quyết là:
Không cần học thuộc lòng, chỉ cần hiểu tổng quan. Rất ít lập trình viên có thể nhớ toàn bộ lệnh của ngôn ngữ lập trình
Biết công cụ đó làm gì và dùng trong hoàn cảnh nào
Khi cần, bạn có thể tra cứu lại – miễn là biết mình đang cần tìm gì
6. Thái độ và tư duy dài hạn
Vibe coding không phải là ngồi gõ vài dòng code để trông "ngầu". Đó là hành trình học cách làm chủ công cụ, kết hợp kiến thức và công nghệ để biến ý tưởng thành thứ có thể chạy được, hoạt động tốt và mang lại giá trị thực tế.
Càng kiên trì học hỏi và rèn luyện tư duy, bạn sẽ càng có khả năng tạo ra những sản phẩm có ý nghĩa.
🔑 Lời kết
Hãy bắt đầu học những kỹ năng cơ bản này càng sớm càng tốt. Vì trong tương lai gần, khi AI ngày càng thông minh hơn, bạn sẽ có thể yêu cầu AI tạo ra công cụ hỗ trợ cho chính mình.
Nhưng để làm được điều đó:
Bạn cần hiểu công nghệ vận hành như thế nào
Biết cách diễn đạt rõ ràng nhu cầu cho AI hiểu
Đó là lúc bạn không còn chỉ là người dùng công nghệ – mà trở thành người làm chủ công nghệ.